Η καλλιέργεια του ήταν γνωστή από το 3000 π.χ. Είναι ψηλά φυτά με φύλλα μεγάλα, ωοειδή, οδοντωτά στην περιφέρεια και τριχωτά. Η ονομασία του γένους οφείλεται στο γεγονός ότι η κεφαλή  ακολουθεί τον  ήλιο καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας και στρέφεται πάλι προς την ανατολή το πρωί. Η κίνηση αυτή που οφείλεται σε κάμψη του βλαστού, σταματά μετά την άνθηση και την γονιμοποίηση των ανθέων και τα κεφάλια παραμένουν στραμμένα προς την ανατολή.

Η σπορά γίνεται νωρίς την άνοιξη και όταν η θερμοκρασία εδάφους σταθεροποιηθεί στους 8° C. Η κατάλληλη εποχή σποράς είναι το διάστημα 15 Μαρτίου - 15 Απριλίου

Τον Αύγουστο έως Σεπτέμβριο που ωριμάζει ο ήλιος  γίνεται το θέρισμα του.

Παλαιοτέρα  άνδρες, παιδιά, γυναίκες μπαίναν στο χωράφι και κόβανε  τον καρπό του ,τώρα μπαίνουν ειδικές θεριστικές μηχανές που κάνουν αυτή την δουλειά .

Καλλιεργείται κυρίως στην Ανατολική Μακεδονία και στη Θράκη σε έκταση 40 έως 50 χιλιάδων στρεμμάτων.

Το λάδι του  παραλαμβάνεται με έκθλιψη και θεωρείται ισάξιο με το ελαιόλαδο.

Οι ηλιόσποροι τρώγονται αποξηραμένοι ή καβουρντισμένοι ενώ οι πολύ μικροί χρησιμοποιούνται ως πτηνοτροφή.

Επίσης από τους σπόρους παράγεται ένα είδος φυστικοβούτυρου ενώ από τους κόνδυλους αλκοόλη.